Канаш А. Тăван чĕлхенеТăван чĕлхене Çепĕççĕн, сулмаклăн, |
Лукин А. Чĕлхем, тăван чĕлхемЧĕлхем, тăван чĕлхем, |
Поиск по электронной библиотеке
Любимова А.В. Чӑваш чĕлхи илемĕ сӑвӑра«Чӑваш чӗлхи илемӗ сӑвӑра» — Кашни сăмах шăрçаланать чунра. Кашни йĕрке тулли çут сăнарпа, Каланă чух сăвва пуятăн туйăмпа.
Хитре рифмăланать чăваш чĕлхи, Типмен-ха, ешерет çĕн пучаххи. Тытать ун тилхепи пусăмсене, Чăн сăвăç чĕрипе туять ун илемне.
Эй, сăвăçсем, çырар çĕн сăвăсем! Юратчăр чĕлхене чăвашăмсем! Чĕлхемĕрен вăйне, сапăрлăхне Ăспа, тăнпа хывайччăр чун-чĕрисене!
Тăхăмсене пиллер хĕм чĕлхене! Итлеччĕр шăнкăр-шăнкăр сассине. Калаçнă май янрать чĕлхе кĕвви, Иртнипеле пуласлăха çыхать тĕвви.
Чăваш чĕлхи вĕçет çут юрă пек, Сăвăланса юхать таса çăл пек. Сап-сар хĕвел пек йăлтăрать çути, Пылтан пылак чăваш чĕлхин шерпет тути. Мăнаçлăхĕ те пур тăван чĕлхен, Унпа калаçнă ĕмĕр-ĕмĕртен!
|
Митта В. «Тăван чĕлхем! Таса хĕлхем…»Тăван чĕлхем! Таса хĕлхем
|
Назул А. Тăван çĕршыв, тăван чĕлхе
| Тăван çĕршыв, тăван чĕлхе Пысăк çĕршывсем тĕнчере нумай. Анчах чи пысăкки вăл – Тăван çĕршыв. Ан тив, лаптăкăшĕ хăй тем териех мар пулин те… Тăван çĕршыв – яланах пысăк. Аслă халăхсем тĕнчере самай. Анчах чи асли вăл – тăван халăх. Ан тив, йышĕпелен хăй тем териех мар пулин те… Тăван халăх – яланах аслă. Вăйлă чĕлхесем тĕнчере пайтах. Анчах чи вăйли вăл – тăван чĕлхе. Ан тив, калăпăшĕ хăй тем териех мар пулин те… Тăван чĕлхе – яланах вăйлă. Шăкăл-шăкăл тăсăлать-и калаçу, çаврăм- çаврăм янăрать-и юрă е çемĕн- çемĕн шăнкăртатса юхать-и юмах: Ку вăл пĕтĕмпех – тăван чĕлхе. Тĕнчерĕ чĕрчĕнăн, çĕр çинчи мĕнпур ÿсентăранăн, тÿпери мĕнпур çăлтăрăн ячĕ пур пирĕн: Ку вăл пĕтĕмпех – тăван чĕлхе. çутçанталăк пулăмĕсене, кÿршĕ-аршăн шухăш-кăмăлне, ырăпа усала ĕмĕртенех пит лайăх чухланă эпир: Ку вăл пĕтĕмпех – тăван чĕлхе. Вăрçа-харçа тиркенĕ, чире-чĕре сиплеме пĕлнĕ, сăваплăха мухтанă, ирĕксĕрлĕхе курайман: Ку вăл пĕтĕмпех – тăван чĕлхе. Пин-пин сăмахăмăр пур пирĕн, пин-пин юмахăмăр пур пирĕн, пин-пин юррăмăр пур пирĕн: Ку вăл пĕтĕмпех – тăван чĕлхе. çĕр çул мар, пин те мар, темиçе пин çул янăранă ĕнтĕ чăваш чĕлхи. Анчах – пĕрре те кивелмен. Пачах-ха, вăл йăм-йăм хĕмпе çиçсе тăракан çăлтăр пекех çап-çутă. Шурăмпуç çăлтăрĕ пекех çутă вăл, ялтăр çутă! |
çĕр çухрăм мар, пин те мар, темиçе пин çухрăм хутланă хăй ĕмĕрĕн чăваш чĕлхи. Анчах – пĕрре те мăкалман. Пачах-ха, вăл чăвăш-чăвăш сасăпа чăвласа тăракан хĕç пекех çип-çивĕч. Хашĕ-пĕрисем ăнланаймаççĕ çав сана, тăван чĕлхемĕр, пач та ăнланмаççĕ. Анланма тивĕçлĕскерсемех. Чухламалла тенĕскерсемех. Тавçăрмалла пекскерсемех. Анланăвĕ вара хăйсен, тивĕçле ăнланăвĕ, çаплах çук та çук, çав-çавах çук. Чĕлхе!.. Чи пысăк мул вăл çакă çутă тенчере, чи аслă пуянлăх. Унран пысăккине, унран мăннине урăх нимĕскер те, пĕр нимĕскер те шыраса тупаймăн. Ниçта та. Нихăçан та. Чи хаклă парне вăл кирек камшăн та, чи вăйла пил-ĕмĕт! Ăстан, питех те ăстан ăслăланă çав ĕнтĕ халăхăмăр чĕлхемĕре, калама çук аслăн ăсталанă. çав териех меллĕн те çав териех шеппĕн! Йĕрки-йĕркипе шайлаштара-шайлаштара хурса та майĕ-майĕпелен вырнаçтара-вырнаçтара пырса. Теплĕн те килĕшÿллĕн сыпăнтарса, çыхăнтарса. Кашни-пĕр сăмахнех чалтăр вут сирпĕнсе тухаслах туптаса. якатса!
|